In de ochtend heeft Wibo een briefing gegeven aan Event Medical Support (EMS). Zij zijn gecertificeerd en gemachtigd om ook reguliere meldingen te rijden. EMS hangt met twee ambulances en drie motorrijders in de verbindingen van het GMK (gemeenschappelijke meldkamer) en wordt ook door de GMK aangestuurd. In principe worden zij alleen ingezet voor de meldingen met een directe relatie met de Nijmeegse Vierdaagse, maar handelen soms ook reguliere meldingen af in de directe omgeving.

Vandaag is het bewolkt, maximaal 21 graden met een paar spatjes regen. Prima wandelweer. De verwachting is dan ook dat de druk op de medische diensten zal meevallen. Het is ook de eerste wandeldag. De wandelaars zijn nog fit of komen vandaag nog met de hakken over de sloot binnen, maar vallen nog niet in groten getale uit. De temperatuur is goed, dat betekent dat de optelsom bij de finish van warmte/luchtvochtigheid + inspanning + alcohol ook lager uit zal vallen. Daardoor worden er vandaag minder medische inzetten verwacht.

Nog voordat we de straat op gaan, krijg ik op de computer een kaartje te zien met rode, oranje, groene en zwarte lijnen op de routes. Deze applicatie geeft aan waar en hoe de drukte is verspreid. In de route zijn een aantal matten gelegd, die data doorgeven over de intensiteit van de wandelaars. Zo weten we waar de druk ligt op dat moment, maar ook wordt er een verwachting van de drukte aangegeven over 15 en 30 min. Belangrijk is natuurlijk te weten hoe de informatie geïnterpreteerd dient te worden. Want hoe druk is het nu daadwerkelijk bij de oranje en rode kleur? Welk gevoel krijgen we daarbij? Dus, genoeg binnen gezeten!

‘Buiten gebeurt het!’

We stappen in de auto naar de grootste medische post van vandaag;  De rustplaats bij strandpark Slijk-Ewijk. In de voorbereidingen is goed gelet op de bereikbaarheid van de medische hulpposten. Wanneer er iemand afgevoerd dient te worden, zal de ambulance makkelijk ter plaatse bij de hulppost moeten kunnen komen. Dit klinkt cliché, maar daar is soms toch te weinig aandacht voor. Aangezien deze hulppost op de grens van twee veiligheidsregio’s ligt, is ook het GMK van Gelderland-Midden op de hoogte gebracht van de aanrijdroute en calamiteitenroute langs het wandelparcours.

We komen aangereden over de calamiteitenroute en parkeren de auto. Er heerst een gezellige drukte op de rustplaats. Er zijn veel militairen die even halt houden om daarna weer in te voegen in de massa wandelaars. Ik maak kennis met Martien van der Heijden. Hij heeft gediend als huisarts voor defensie in Uruzgan en runt nu deze hulppost vanuit de Stichting Vierdaagse. Hij legt mij uit dat de wandelaar met een zorgvraag wordt gescand en ook digitaal wordt gekoppeld aan een zorgverlener. Op deze manier is er altijd overzicht bij wie welke behandelingen hebben plaats gevonden. Na enige wachttijd, mag de wandelaar naast ongeveer 30 anderen, plaats nemen op een veldbedje. Een medewerker van het Rode Kruis prikt de blaren, verbindt en zorgt dat de wandelaar weer op weg kan.

Naast het Rode Kruis is op de hulppost ook de organisatie Service Medical aanwezig met artsen en verpleegkundigen en met materiaal dat ook in ambulances aanwezig is. De eerste, intensieve medische opvang kan ter plaatse uitgevoerd worden. Indien er mensen afgevoerd moeten worden naar een ziekenhuis, komt EMS ter plaatse. De indicatiestelling voor de afweging om een ambulance te laten komen wordt alléén door een huisarts of verpleegkundige gedaan. Dit om te voorkomen, dat er onnodig ambulances ingezet worden en daarmee de afvoercapaciteit omlaag gaat.

We praten nog wat na bij de hulppost. Het is inderdaad een rustige dag en het loopt lekker door; alles is onder controle! Ofwel: ‘geen bijzonderheden.’ We stappen weer in de auto om op een aantal punten langs de route poolshoogte te nemen. In het Gelderse Oosterhout gaan we langs de route staan. Met het geluid van muziek van Hollandse bodem op de achtergrond, staat ook hier een koppel van het Rode Kruis paraat. Zo staan er meerdere koppels van het Rode Kruis langs de route en op het start/finish terrein ‘de Wedren’ in Nijmegen. Het Rode Kruis heeft bij de Wedren een eigen meldkamer die gekoppeld is aan de meldkamer van de Stichting Vierdaagse. Ook hier geldt, dat alleen de verpleegkundigen of artsen in de meldkamer van Stichting Vierdaagse de indicatiestelling bepalen of een ambulance ter plaatse moet komen. Zij hebben ook een directe verbinding met het GMK van Gelderland-Zuid.

Voor de frietkraam in Oosterhout, komt de melding over de porto, dat er een reanimatie op de dijk bij Oosterhout nodig is. De sirene horen we door de tonen van de muziek heen. De weg op de dijk bij Oosterhout is vol met wandelaars en dus moet de ambulance tegen de voetgangersstroom in het parcours op. Even later wordt er bericht dat de reanimatie geslaagd is en de oudere man met ‘hartritme en output’ onderweg is naar het ziekenhuis. Ook defensie was al ter plaatse met hun medische ploeg. Dat geeft het vertrouwen, dat ieder goed gepositioneerd is om snel de juiste hulp te kunnen verlenen.
De rustige indruk die Wibo maakt, de ruimte die hij heeft om polshoogte te nemen en een praatje aan te gaan, is geen uiterlijke schijn.

“Het is belangrijk te weten over welke mensen en welk materiaal je beschikt en hóe je daarover kan beschikken in geval van calamiteiten. De juiste mensen op de juiste positie, korte lijnen en ieder in zijn rol is essentieel in de dagelijkse gang van zaken tijdens de Vierdaagse. Wanneer het spannend wordt, weten we dan precies hoe het moet lopen en wie en wat ik kan inzetten. Dat heb ik vooraf geregeld en onderhoud ik op deze rustige momenten.“

Ondertussen rijden we van Oosterhout naar de Wedren in Nijmegen en genieten van de lange sliert wandelaars die over de Nijmeegse Waalbrug lopen. We parkeren net over Waalbrug op het Keizer Traianusplein en ploffen neer op het schuine talud. Wibo kijkt eens goed naar de wandelaars die bijna aan het einde van deze eerste wandeldag zijn. Ze maken in het algemeen een fitte indruk, er wordt gezongen en nog vrolijk gepraat en gezwaaid. Dat geeft hem informatie over de te verwachten medische inzetten voor de wandeldag van morgen en het verloop van deze week. Deze jarenlange ervaring en kennis is niet te vatten in een model of rekensom.

De GHOR als een echte medisch regisseur in het speelveld van alle medische partijen, diversiteiten en belangen.
Als afsluiting van deze eerste wandeldag roept de Stichting Vierdaagse eind van de middag alle coördinatoren met een medische taak bij elkaar. De dag wordt doorgenomen en zaken afgestemd. Het weerbeeld komt aan de orde. Er wordt door het weer- expertteam nagedacht over de invloed van het weer op fysiologie van het lichaam en  aanvullende maatregelen i.v.m. de verwachte hitte van aankomende vrijdag. Volgens Wibo ligt met name  operationele risico bij het publiek langs de kant. Tijdens het overleg kijk ik eens rustig de kring rond. Ook hier valt me op, dat de witte kolom veel partijen omvat. De takenpakketten in de rode, blauwe of gemeentelijke kolom zijn verdeeld over veel minder partijen, dan in deze medische kolom. Ik heb bewondering gekregen voor de GHOR die hier, als kleine organisatie, operationeel een grote klus verricht om alles af te stemmen en goed te laten samenwerken met elkaar. De GHOR als een echte medisch regisseur in het speelveld van alle medische partijen, diversiteiten en belangen.

De denkrichting van deze dag worden samengevat in de volgende punten:

1. De afstemming tussen alle medische hulpverlenende partijen en de regievoering daarop vanuit de evenementenmaker is essentieel.
2. EMS laten aansturen door de GMK. Regel ook de juiste (aanrijd-) informatie en goede afstemming tussen de GMK’s van de regio’s waar het evenement doorheen gaat.
3. Cruciaal is, dat de indicatiestelling voor een ambulance door artsen of verpleegkundigen wordt gedaan om te voorkomen dat ambulances onnodig ingezet gaan worden en daardoor de afvoercapaciteit omlaag gaat.
4. Continu aandacht geven aan de positionering van de hulpposten en de medische mobiele teams, de bereikbaarheid van het parcours en het bepalen van de aanrijroute.
5. Zicht houden op de medische inzetten, een goede inschatting maken voor de volgende dag(-en) in combinatie met het evt. bijsturen op afvoercapaciteit naar het ziekenhuis.

Volg GHOR op twitter: @GHORnederland
Over de medische verzorging tijdens de Vierdaagse Marsen
Nieuwsbericht: ‘het Rode Kruis waarschuwt lopers voor warmte’.

Download hier het artikel in pdf-formaat.